Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów dla organizacji pozarządowych

W obecnym systemie prawnym niektóre organizacje pozarządowe mogą uniknąć części obowiązków, do których zobowiązuje je ustawa o rachunkowości, jeżeli zdecydują się na prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów. Art. 10a ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wskazuje organizacje, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów oraz określa na jakich zasadach.

Według obecnych regulacji prawnych UEPIK jest formą prowadzenia księgowości dedykowaną małym organizacjom pozarządowym, które często decydują się samodzielnie prowadzić rachunkowość, bez zatrudniania biura księgowego. Takie organizacje nie mogą m.in. prowadzić działalności gospodarczej, mieć statusu OPP czy realizować dużych projektów z dotacji publicznych. UEPIK stanowi spore ułatwienie dla małych organizacji, gdyż pomaga obniżyć koszty księgowe i zwalnia z konieczności sporządzania i składania sprawozdania finansowego do Urzędu Skarbowego.

W ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie znajduje się również zapis dotyczący limitu wysokości przychodów dla organizacji, które decydują się na UEPIK („w roku poprzedzającym rok wyboru prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów osiągnęły przychody wyłącznie z tytułów, o których mowa w pkt 4, w wysokości nieprzekraczającej 100 000 zł.”). Niestety ta regulacja wydaje się już nieco przestarzała i nieadekwatna do obecnej sytuacji gospodarczej, a także wyklucza wiele organizacji, dla których uproszczona ewidencja byłaby dużym ułatwieniem.

Obecnie organizacje obracają większymi kwotami i uzyskują wyższe przychody z nieodpłatnej działalności pożytku publicznego czy darowizn, ale  wzrastają im również koszty uzyskania przychodu. Organizacja, która uzyskuje roczny przychód w wysokości nieprzekraczającej 100 000 zł. nadal prowadzi działalność w dość ograniczonej skali. Taką organizację zazwyczaj stać na zatrudnienie najwyżej jednej osoby, a zgodnie z ustawowym minimalnym wynagrodzeniem pokrywa to 50% rocznego budżetu organizacji.

Jeśli organizacja zdecyduje się na prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów to musi zawiadomić o tym urząd skarbowy do 31 stycznia (jeśli jej rok obrotowy jest równoważny z rokiem kalendarzowym), a nowe organizacje mają na to zawiadomienie 30 dni od daty rejestracji.